از دلیل تا درمان پرش های غیر عادی صورت
به گزارش آرش بلاگ، برای کنترل ماهیچه ها در دو طرف صورت، عصب هایی وجود دارد. این عصب ها دستور انقباض یا استراحت ماهیچه ها را به صورت سیگنال از اعماق مغز به صورت می رسانند. عصب های صورت در راستاشان ممکن است از ساختارهایی در درون مغز عبور نمایند. اگر در این راستا، بعضی ساختارهای موجود مانند رگ های خونی یا موردی غیر عادی مانند تومور، بر این عصب ها فشار وارد کند، می تواند بر روی سیگنال های عصبی تأثیر بگذارد و باعث کشش یا انقباض ناگهانی (اسپاسم خود به خودی) ماهیچه های صورت گردد.
پرش های غیر عادی صورت
پرش های غیر عادی صورت یا همی فاسیال اسپاسم وضعیتی است که در آن عضلات یک طرف صورت (معمولاً سمت چپ صورت) به صورت تیک منقبض خواهد شد. افراد مبتلا توانایی کنترل این انقباضات را ندارد. کاملاً اتفاقی این حرکات صورت تکرار خواهد شد. در بیشتر مواقع حتی در حین خواب نیز این حرکات صورت ادامه پیدا می نماید.همی فاسیال اسپاسم معمولاً دردناک نبوده و برای سلامتی فرد خطری در پی نخواهد داشت. با این حال در موارد پیشرفته بیماری، ممکن است چشم مدت زمان طولانی بسته بماند. حتی برای رانندگی نیز مشکل ساز و خطرناک باشد.
اگرچه که بروز این بیماری در زنان خصوصاً در سن میانسالی و کهنسالی شایع است. اما مردان نیز ممکن است دچار این بیماری شوند. البته این بیماری بیشتر در بین افراد آسیا شایع است. این پرش های غیر عادی صورت به ندرت اتفاق میفتد. حتی می توان گفت از هر 100 هزار نفر تنها 11 نفر دچار این عارضه انقباضی می شوند.1
انواع پرش های غیر عادی صورت
همی فاسیال اسپاسم با سایر بیماری های عصبی و عضلانی که بر روی صورت تأثیر می گذارد، فرق دارد. زیرا این عارضه تمایل دارد فقط یک طرف صورت فرد مبتلا را تحت تأثیر قرار دهد.مطالعه ای که بر روی 215 نفر از مبتلایان به پرش های غیر عادی صورت انجام گرفت نشان می داد که:
62 درصد دلیل اصلی بروز این بیماری تحت فشار قرار گرفتن عصب صورت به وسیله یکی از رگ های خونی داخل صورت است.
18 درصد افراد علائمی کاملاً مشابه همی فاسیال اسپاسم داشتند. ولی مربوط به این بیماری نبود.
11 درصد از بیماران مبتلا به بیماری بل پالسی (bells palsy) بودند.
6 درصد از افراد به خاطر آسیب تماشا عصب صورت دچار این عارضه شده بودند.
2 درصد از افراد به دلیل پیش زمینه ارثی دچار این بیماری شده بودند.
کمتر از یک درصد این افراد نیز به دلیل آسیب مستقیم به عصب ها یا سیستم گردش خون مغز دچار این عارضه شده بودند.1
دلیل پرش های غیر عادی صورت
همی فاسیال اسپاسم در بیشتر موارد به دلیل تماس رگ خونی با عصب صورت اتفاق میفتد. البته در صورتی که عصب صورت به واسطه تومور یا ضربه دچار آسیب گردد نیز فرد دچار این عارضه خواهد شد. در بعضی موارد نیز هیچ دلیل مشخصی برای بروز پرش های غیر عادی صورت وجود ندارد. نمی توان دلیل بروز آن را تشخیص داد.معمولاً این بیماری به یکی از علل زیر به وجود می آید:
فشار تومور یا ضایعه خوش خیم بر روی عصب ها
خوشه ای از رگ های خونی غیر طبیعی از بدو تولد
آسیب عصبی
پیش زمینه ارثی
موارد ارثی به وجود آورنده بیماری همی فاسیال اسپاسم کاملاً شناسایی شده ولی چندان شایع نیست.
در بعضی موارد، همی فاسیال اسپاسم اولین علامت ابتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا MS است. هنگامی که افراد مبتلا به ام اس هستند، سیستم ایمنی بدن آن ها به سیستم عصبی مرکزی حمله نموده و طیف گسترده ای از علائم را به وجود خواهد آورد.
با این حال بروز ام اس در نتیجه این بیماری بسیار نادر است. مطالعات علمی نشان داده است که فقط 1 تا 6 مورد از چند صد مورد مبتلایان به ام اس، بعد از ابتلا به همی فاسیال اسپاسم دچار این بیماری شده اند.
احتمال بروز بیماری ام اس در نتیجه ابتلا به همی فاسیال اسپاسم بسیار کم است. اما با این حال افراد زیر 40 سال مبتلا به بیماری همی فاسیال اسپاسم حتماً باید برای احتمال ابتلا به بیماری ام اس نیز مورد معاینه و آنالیز قرار بگیرند.1
علائم همی فاسیال اسپاسم
اولین نشانه اسپاسم همی فاسیال گرفتگی غیر ارادی در تنها یک طرف صورت است. انقباض عضله به صورت گرفتگی خفیف اغلب از پلک چشم آغاز می گردد و ممکن است خیلی آزاردهنده نباشد. این حالت را بلفارواسپاسم می گویند.احتمالاً به هنگام اضطراب یا خستگی این گرفتگی تشدید می گردد. بعضی مواقع گرفتگی پلک باعث کامل بسته شدن چشم یا پاره شدن چشم می گردداز دیگر علائم این بیماری میتوان به :
تغییر در توانایی شنیداری
صدای وزوز در گوش
گوش درد خصوصاً در قسمت پشت گوش
اسپاسمی که همه صورت را درگیر می نماید.2
تشخیص همی فاسیال اسپاسم
پزشک شخص را معاینه نموده و سابقه پزشکی او را آنالیز می نماید. بعلاوه مدت زمان ابتلا به این عارضه و شدت گرفتگی را ارزیابی می نماید. وجود تیک در صورت، نشانه عمده ای از وجود اسپاسم همی فاسیال است. سپس پزشک از آزمایش های تصویربرداری برای تشخیص دلیل تحریک عصب صورت و رد احتمال تومور یا آسیب مغزی استفاده می نماید. این آزمایش ها عبارتند از:تصویرسازی تشدید مغناطیسی یا ام آر آی
توموگرافی رایانه ای یا سی تی اسکن
آنژیوگرافی یا پرتونگاری سرخرگ.2
عواقب انقباضات عضلانی
مسائلی که با این دسته از انقباضات همراه هستند، مخصوصا در بچه ها مبتلا به TS، شامل موارد زیر است:اضطراب؛
ADHD؛
افسردگی؛
اختلال اوتیسم؛
مسائل یادگیری؛
OCD؛
مسائل گفتاری و زبانی؛
مسائل خواب.3
درمان پرش عضلانی
نوع اختلال پرش عضلانی و شدت بروز آن، در روش درمانی موثر است. در بیشتر موارد این عارضه به خودی خود و بدون هیچ راه درمانی، بهبود پیدا می نماید.پس از روش های درمانی، مصرف دارو یا محرک های قوی مغزی می توان پرش های شدید عضلانی را درمان کرد.
روش های متعددی برای درمان این عارضه وجود دارد تا به این افراد یاری کند که این پرش را کنترل نموده و تعداد دفعات اش را کم تر کند:
روش ERP
نوعی روش رفتار درمانی شناختی که به این دسته از افراد یاری می نماید تا این پرش های عضلانی عادت نموده و در عین حال می کوشد تا آن ها را درمان کند.درمان رفتاری معکوس
در این روش درمانی سعی می گردد تا به افراد مبتلا به این عارضه، آموزش دهند تا از حرکات برای تکمیل این پرش های عضلانی استفاده نمایند؛ بنابراین، پرش های عضلانی اتفاق نمی افتند.مصرف دارو
برای درمان این عارضه، مصرف دارو همراه با سایر روش های درمانی یا به تنهایی به کار گرفته می گردد. به طور معمول، مصرف دارو باعث دفعات تکرار پرش های عضلانی می گردد؛ اما فرد به طورکلی از این علائم رها نمی گردد. داروهای موجود عبارت اند از:داروهای ضد حمله؛
تزریق بوتاکس؛
سست نماینده های عضله؛
داروهایی که با دوپامین در تضاد هستند.
محرک های عمیق مغزییکی از روش های درمانی دیگر، روش محرک های عمیق مغزی (DBS) است که به افراد مبتلا به TS و کسانی که روش های درمانی، دیگر برای شان کارساز نیست و کفیت زندگی شان تحت تاثیر قرار گرفته است، یاری می نماید.
در این روش وسیله ای شارژی در مغز کاشته می گردد. از این رو منطقه ها ویژه ای که در مغز که مسئول کنترل حرکات هستند با پالس های الکتریکی تحریک می گردد و پرش های عضلانی را کم تر می نماید.3
پیشگیری پرش های غیر عادی صورت
تا به امروز محققان هیچ راهی برای جلوگیری از ابتلا به همی فاسیال اسپاسم عضلات صورت پیدا ننموده اند.از آنجا که این اسپاسم ها غیر ارادی هستند، تنها می توان با تشخیص به موقع و آغاز درمان از شدت گرفتن علائم ناشی از این بیماری جلوگیری کرد.
تحقیقات نشان داده است که استرس، خستگی و اضطراب باعث وخیم تر شدن علائم این بیماری می گردد. در نتیجه برترین راه حل برای جلوگیری از شدت گرفتن علائم، کاهش اندازه استرس و اضطراب روزانه و داشتن خواب کافی در طول روز است.2
پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drsheikhi.com
3.www.drchek.ir
منبع: راسخون