آمریکا؛ اثری هنری که باید در آن ادرار می کردید! - آرش بلاگ

به گزارش آرش بلاگ، مائوریتزیو کاتلان، هنرمند مجسمه ساز ایتالیایی، به خاطر بار هجوآمیز آثارش به دلقک یا هجویه گوی دنیای هنر معروف است. معروفترین اثر او که به خصوص به خاطر کنایه های سیاسی اش معروفیت جهانی پیدا نموده بود، یک توالت از جنس طلا بود که کاتلان نامش را آمریکا گذاشته بود.

به گزارش فرادید، آمریکا یک اثر هنری مشارکتی (Participatory art) بود؛ اثر مشارکتی به آثاری گفته می گردد که مخاطبانشان باید مشارکتی فیزیکی و واقعی در آن ها داشته باشند نه اینکه صرفا به صورت منفعل آن ها را دیدن نمایند. اما مخاطبان آمریکا باید چطور در آن مشارکت می کردند؟ خیلی ساده؛ آن ها باید از آن به عنوان یک توالت استفاده می کردند!

آمریکا در سال 2016 و دریک کارگاه ریخته گری در فلورانس ایتالیا خلق شد؛ 103 کیلوگرم طلا با قیمت تقریبی 4 میلیون دلار در ساخت این اثر به کار رفته بود. این اثر برای موزۀ گوگنهایم در شهر نیویورک ساخته شده بود. آمریکا در یکی از دستشویی های موزه نصب شد تا مخاطبان از آن استفاده نمایند. طبق گزارش موزۀ گوگنهایم 100 هزار نفر در صف استفاده از این اثر هنری بودند. موزه برای این اثر یک نگهبان مخصوص در بیرون دستشویی گذاشته بود و روالی دائمی برای نظافت هم در نظر گرفته بود.

ماجرای آمریکا و کاخ سفید

در سال 2017 یک اتفاق سیاسی جالب در ارتباط با این اثر روی داد. کاخ سفید در زمان ریاست جمهوری ترامپ از موزۀ گوگنهایم درخواست کرد که یکی از تابلو های ونسان ون گوگ را به صورت قرضی در اختیار کاخ سفید بگذارد تا در اتاق شخصی ترامپ استفاده گردد؛ اما موزه با رد این درخواست پیشنهاد کرد که به جای تابلوی ون گوگ آمریکا را به ترامپ قرض بدهد. تا آنجا که می دانیم کاخ سفید پاسخی به این پیشنهاد نداد!

نصب در مستراح چرچیل

در سپتامبر سال 2019 این اثر در قالب نمایشگاهی از آثار کاتلان در قصر بلنهایم در آکسفوردشایر انگلستان نصب شد تا بازدیدگنندگان از آن استفاده نمایند. محل نصب این توالت در مستراحی بود که سابقا وینستون چرچیل از آن استفاده می کرد. جاناتان جونز، منتقد هنری اهل انگلیس، یکی از استفاده نمایندگان از آمریکا بود. او دربارۀ استفاده از این اثر با لحنی طنزآمیز نوشت: احساسش شبیه ادرار کردن در یک ظرف چینی است. اما علاوه براین، اینجا و بین این همه عکس از جوانی های وینستون چرچیل، احساس می کنید که دارید روی تاریخ انگلستان ادرار می کنید!

ماجرای سرقت

این اثر امروز دیگر وجود ندارد، زیرا در 14 سپتامبر سال 2019 و تنها چند روز بعد از نصب در قصر بلنهایم به سرقت رفت. چند مورد دستگیری در رابطه با این سرقت انجام شد که نهایتا بی نتیجه بودند. با وجود جایزۀ 124 هزار دلاری که برای پیدا کردن اثر معین شد، اما دیگر هرگز ردی از این اثر مسروقه به دست نیامد. برخی ها حدس می زدند که این یک جور شوخی از طرف خود کاتلان باشد، اما او این ادعا ها را رد کرد.

(محل نصب اثر در کاخ بلنهایم بعد از سرقت)

معنای اثر

آمریکا تقریبا هم زمان با روی کار آمدن ترامپ به نمایش عایدی و همین باعث شد که خیلی ها آن را نمادی از آمریکای ترامپ یا شخصیت و ثروت ترامپ بدانند. خود کاتلان هم این تفسیر را رد نکرد، اما گفت که این فقط می تواند یک لایه از معنای این اثر باشد.

بعلاوه این اثر را ارجاعی به اثر چشمه از مارسل دوشان نیز قلمداد نموده اند. چشمه یک کاسه توالت بود که دوشان آن را در سال 1917 به عنوان یک اثر هنری عرضه کرد. آن اثر با به چالش کشیدن مفاهیم رایج دربارۀ ماهیت هنر به یکی از معروفترین آثار هنر مدرن و نقطۀ عطفی در تاریخ هنر معاصر تبدیل شد.

آمریکا همانطور که از اسمش پیداست می تواند اشاره ای به کلیت آمریکا باشد؛ کشوری آنقدر ثروتمند که انگار از طلا ساخته شده، اما محتوا هایی ناخوشایند و نفرت انگیز در آن وجود دارد. به علاوه این اثر می توانست اشاره ای به شکاف های طبقاتی و اختلاف هولناک و حتی مضحک میان فقیر و غنی باشد.

در هر صورت آن چه مسلم است، کاتلان با این اثر بار دیگر نشان داده بود که استاد به نمایش گذاشتن کنایه های تند و تیز است و استعداد ویژه ای در آفریدن آثار بحث برانگیز دارد.